Rodzaje rowerów górskich na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat znacznie ewoluowały. Kiedyś kojarzone wyłączenie ze sztywną ramą, szerokimi terenowymi oponami i kilkunastoma przerzutkami, dziś wyglądają zupełnie inaczej. W większości przypadków są to zaawansowane technologicznie maszyny, które zostały zaprojektowane i stworzone z myślą o jeździe w trudnych warunkach. Jednak pomimo ich zróżnicowania, wszystkie rodzaje rowerów górskich mają wspólny mianownik – mają przynosić radość z jazdy w terenie.
Rower MTB – co to znaczy
Zanim zaczniemy omawiać wszystkie rodzaje rowerów górskich, kilka słów wyjaśnienia na temat tego czym jest rower MTB i co to znaczy. Wedle definicji, rowery rowery MTB (ang. Mountain Terrain Bike), to rodzaje rowerów górskich, które jak sama nazwa wskazuje, służą do jazdy w górskim terenie. Pomimo różnorodności tej dyscypliny kolarstwa, wszystkie typy rowerów górskich charakteryzuje solidna i wytrzymała konstrukcja za którą przede wszystkim odpowiada mocna rama. Ta z kolei, w zależności od rodzaju roweru wykonana jest zazwyczaj z aluminium, stali lub karbonu. Geometria ramy MTB pozwala na bezpieczną i szybką jazdę w terenie. Większość rowerów górskich wyposażona jest w jeden lub dwa amortyzatory, których zakres skoku uzależniony jest od uprawianej dyscypliny. Cechą charakterystyczną większości rowerów MTB są szerokie opony z agresywnym bieżnikiem, które pozwalają na zachowanie przyczepności podczas jazdy po nieutwardzonych nawierzchniach.
Rodzaje rowerów MTB
Charakterystyka każdego z rowerów górskich, rodzaj zamontowanego osprzętu, ilość i wielkość amortyzatorów czy materiał z jakiego została wykonana rama, jest ściśle uzależniona od typu konkretnego modelu. Z tego względu rozróżniamy następujące rodzaje rowerów MTB:
Rower do downhillu (DH)
Downhill to ekstremalna odmiana kolarstwa górskiego, która polega na jak najszybszym zjechaniu po trudnym technicznie stoku. Rower przeznaczony do tej dyscypliny zbudowany jest na bazie ramy wykonanej z aluminium lub karbonu, przy czym waga takiego jednośladu nie odgrywa kluczowej roli. Rowery do DH ważą średnio ok. 16-20 kg. Geometria ramy pozwala zachować pełną kontrolę nad rowerem podczas zjazdów, natomiast za zapewnienie trakcji odpowiada pełne zawieszenie roweru tzw. full suspension, na które składa się potężny przedni amortyzator o skoku 200-300 mm oraz damper, który odpowiada za pracę tylnego koła. Za zatrzymanie rozpędzonego roweru odpowiadają bardzo wydajne hydrauliczne hamulce tarczowe. Tylko rower w takiej konfiguracji pozwoli czerpać przyjemność z szaleńczych, ale bezpiecznych zjazdów.
Rower do enduro
Enduro to odmiana MTB której kwintesencją jest swobodna jazda w trudnym technicznie terenie górskim. Niektórzy twierdzą, że jest to kolarstwo górskie w czystej postaci. Im więcej trudnych, usianych przeszkodami zjazdów tym lepiej. Rower do enduro, to podobnie jak w przypadku maszyn do downhillu, w pełni zawieszona konstrukcja, jednak w odróżnieniu od DH, geometria enduro pozawala nie tylko na swobodne pokonywanie zjazdów, ale również poruszanie się po względnie płaskim terenie, oraz w razie konieczności pokonywanie kolejnych podjazdów. Skok przedniego amortyzatora jest nieco mniejszy niż w DH i zazwyczaj wynosi ok. 160 mm. Rama takiego roweru najczęściej wykonana jest z aluminium lub karbonu, a za hamowanie odpowiadają skuteczne hydrauliczne hamulce tarczowe. Rower do enduro to idealna propozycja dla osób, które podczas jazdy po górach nie lubią ograniczać się wyłącznie do wytyczonych szlaków.
Rower Trailowy
Rower do trailu popularnie zwany ścieżkowcem, to konstrukcja która przeznaczona jest dla osób, które lubią spędzać długie godziny na przemierzaniu górskich szlaków. W odróżnieniu od wcześniej opisanych rowerów do DH i enduro, szybkie pokonywanie zjazdów czy częste zeskakiwanie z przeszkód schodzi na dalszy plan. Najważniejsza jest radość z jazdy. Rowery do trailu konstrukcyjnie niewiele różnią się od rowerów enduro, niemniej geometria ramy znacznie ułatwia pokonywanie podjazdów. W zależności od modelu, tu również znajdziemy jednoślady fullsuspension, ale również tzw. hardtaile czyli wyposażone wyłącznie w przedni amortyzator rowery. Skok takiego amortyzatora w rowerze do trailu to wartość 120-140mm. Konstrukcja trailowego jednośladu jest również wyraźnie lżejsza, a przeciętna waga takiej maszyny waha się w granicach 12 kg.
Rower Hardtail
Nazwa, którą określane są wszystkie rodzaje rowerów górskich wyposażone wyłącznie w przedni amortyzator. Tylne koło w odróżnieniu od rowerów typu full suspension nie jest amortyzowane. Rowery MTB typu hardail najczęściej wykorzystywane są w dyscyplinie kolarstwa typu Cross Country (XC), która polega na ściganiu się na wytyczonych trasach. Rowery typu XC to lekkie konstrukcje, które zostały zaprojektowane z myślą o rywalizacji. Zazwyczaj wyposażone w przedni amortyzator o skoku ok. 100 – 120mm, są bardzo zwinne i szybkie. Dzięki swojej uniwersalności z powodzeniem są stosowane w maratonach MTB.
Elektryczny rower MTB
Rower elektryczny to jednoślad w którym praca mięśni wspomagana jest silnikiem elektrycznym. Zasada działania takiego roweru polega na tym, że po rozpoczęciu pedałowania, część siły która do rozpędzenia roweru powinna pochodzić z ludzkich mięśni, zastępowana jest pracą silnika. Jest to rozwiązanie, które z powodzeniem stosowane jest we wszystkich dyscyplinach kolarstwa. Idealnie sprawdza się również w kolarstwie górskim, gdzie na elektrycznym MTB znacznie łatwiej przemieszczać się w terenie, czerpiąc maksimum przyjemności z lekkości jazdy jaką zapewnia. Wspomagany elektrycznie MTB to idealna propozycja dla osób, które chciałyby pokonywać trudny technicznie teren nie tracąc przy tym zbyt dużo energii.
Rower Dirt
Dirt lub tzw. Dirt Jumping to odmiana kolarstwa górskiego (grawitacyjnego), która polega na wykonywaniu ewolucji w powietrzu na wyznaczonych do tego rampach. Rower do dirtu to lekka, ale zarazem bardzo wytrzymała konstrukcja, która zbudowana jest na bazie niewielkiej (12,5” – 15”) stalowej albo aluminiowej ramy. Cechą charakterystyczną dla dirtu jest nisko zamontowane siodełko oraz przedni amortyzator, którego skok wynosi zazwyczaj ok. 100mm. Tego typu jednoślady przeważnie nie posiadają przerzutek oraz pozbawione są przedniego hamulca. Są to rowery, którym niestraszne są upadki i wzloty.
Fat bike
Rowery typu fat bike powstały z myślą o poruszaniu się po luźnej nawierzchni takiej jak piach czy śnieg. Charakterystyczną cechą każdego fatbike’a są bardzo grube opony, które poza tym, że doskonale radzą sobie w grząskich warunkach, ze względu na duży balon opony, bardzo dobrze amortyzują nierówności terenu. Geometria ramy, która w zależności od modelu może być wykonana ze stali, aluminium czy karbonu, zapewnia bardzo komfortową pozycję. Kwestia osprzętu fatbike’a zależy od przeznaczenia konkretnego modelu. Jest to maszyna, której zdecydowaną zaletą jest możliwość zjechania ze szlaku i pokonywania kolejnych kilometrów na przełaj, co absolutnie nie wyklucza jej z możiwości normalnego przemieszczania się po ścieżkach rowerowych.
Jaki rower MTB kupić?
Biorąc pod uwagę wszystkie dostępne rodzaje rowerów górskich, ich charakterystykę, oraz różnorodność, wybór jednego modelu nie jest prostą sprawą. Oczywiście wszystko zależy od tego, jaki rodzaj kolarstwa górskiego chcielibyśmy uprawiać. Jeśli jesteśmy zdecydowani na konkretną dyscyplinę MTB, wówczas sprawa jest w miarę prosta, niemniej jeśli nie do końca jesteśmy przekonani czy bardziej chcemy jeździć po górach, startować w maratonach czy od czasu do czasu pojechać na rodzinną wycieczkę, wówczas optymalnym rozwiązaniem byłby wybór klasycznego hardaila. Dobrym przykładem jest Merida Big Nine 200 na 29” calowych kołach z napędem 2×10 i amortyzatorem Suntour XCR32 o skoku 120mm. Jest to dość uniwersalna konfiguracja, która zdecydowanie da dużo satysfakcji z jazdy po bezdrożach.
Jednak niezależnie od tego jakie rodzaje rowerów górskich są w kręgu naszego zainteresowania i który typ jednośladu ostatecznie wybierzemy, jazda na „góralu” zgodnie z przeznaczeniem na pewno przyniesie mnóstwo radości i przyjemności. Kolarstwo górskie w odróżnieniu od innych dyscyplin kolarstwa, pozwala na znacznie więcej swobody dotyczącej nie tylko nieograniczonych możliwości jazdy w terenie, ale również możliwością zdystansowania się do ciągłej pogoni za wynikami, cyferkami czy KOM-ami.
