Kaseta rowerowa to jeden z najważniejszych podzespołów układu napędowego. Determinuje między innymi takie czynniki jak zakres przełożeń, prędkość maksymalna czy łatwość pokonywania wzniesień. Ma również bezpośredni wpływ na sposób oraz technikę jazdy i to od niej zależy czy uda się uzyskać optymalną kadencję. Jest to również element, o którego czystość, tak jak w przypadku całego napędu, należy dbać ze szczególną troską. Jeśli zbagatelizujemy ten aspekt, wówczas znacznie skrócimy jej żywotność, a to z kolei może zwiastować rychłą konieczność wymiany kasety.
Budowa kasety rowerowej
Budowa kasety rowerowej to dość prosta konstrukcja. Składa się z zespołu kół zębatych, które za pośrednictwem łańcucha rowerowego przekazują napęd na tylne koło. Kaseta rowerowa może stanowić nierozłączny pakiet, w którym poszczególne koronki połączone są ze sobą za pomocą nitów, lub składać się z kilku luźnych trybów oddzielonych od siebie podkładkami dystansowymi. Budowa kasety rowerowej może być również wypadową tych dwóch rozwiązań. Wówczas największe zębatki połączone są ze sobą tzw. „pająkiem”, a pozostałe mniejsze tryby stanowią luźne elementy, które dokładamy podczas montażu.
Niezależnie od tego jak wygląda budowa kasety rowerowej, czy jest to kompletny pakiet, czy poszczególne zębatki montowane osobno, montaż wygląda tak samo. Całość nakładana jest na bębenek piasty, który zintegrowany jest z mechanizmem zapadkowym. Korpus bębenka ma kształt wielowypustu, na który nasuwana jest kaseta do roweru.
Kaseta rowerowa i jej poszczególne elementy najczęściej wykonane są ze stali i aluminium, a w celu zwiększenia twardości, producenci dodatkowo poddają ją procesowi niklowania. Każda z zębatek jest wyprofilowana w taki sposób, aby umożliwić możliwie najpłynniejszą i najszybszą zmianę przełożeń.
Każda kaseta rowerowa definiuje rodzaj napędu jednośladu w jakim została zamontowana. Chodzi o ilość dostępnych przełożeń. W przypadku kasety do roweru wynosi ona od 8 do 12 rzędów.
Każda kaseta rowerowa różni się również od siebie nie tylko ilością zębatek, ale również liczbą zębów na poszczególnych trybach. Ich ilość uzależniona jest od rodzaju roweru do jakiego została zaprojektowana, oraz charakterystyki jaką chcielibyśmy uzyskać. Zasada jest taka, że im mniejsza zębatka z tyłu (mniejsza liczba zębów), tym twardsze (szybsze przełożenie). Analogicznie, im większa koronka (większa liczba zębów), tym bardziej miękkie (lżejsze) przełożenie.
Montaż kasety rowerowej
Montaż kasety rowerowej do dość prosta czynność. Niemniej, aby można było mówić o założeniu nowej kasety rowerowej, należy najpierw zdemontować starą. Do tego celu niezbędny będzie klucz wielowypustowy do odkręcania kaset, jak również tzw. „bacik” czyli po prostu klucz do kast. Wymianę kasety rowerowej rozpoczynamy oczywiście od zdjęcia koła. Następnie dokładnie osadzamy klucz wielowypustowy wewnątrz korpusu kasety. W związku z tym że będziemy musieli użyć znacznej siły, musimy mieć pewność, że podczas odkręcania nic nam się nie „omsknie”. Następnie „bacikiem” kontrujemy kasetę, która wraz z próbą odkręcenia będzie obracała się razem z kluczem wielowypustowym. W tym momencie wystarczy, że delikatnie poluzujemy nakrętkę, a pozostałą część damy radę odkręcić palcami. Jak już ją zdemontujemy, kaseta rowerowa powinna dać się łatwo zsunąć z bębenka.
Montaż kasety rowerowej jest jeszcze prostszy. W zasadzie jest to odwrócenie wyżej wymienionych czynności, z tą różnicą, że nie będziemy potrzebowali już „bacika”.
Montaż kasety rowerowej rozpoczynamy od nasunięcia kompletu zębatek na bębenek. Niezależnie od tego, czy będzie to cały pakiet, czy będziemy nakładać każdą z koronek pojedynczo, musimy zwrócić uwagę na wzór nacięć wielowypustu. Wszystkie tryby dadzą się ułożyć wyłącznie w jednym ustawieniu. Krzywe lub niepoprawne zamontowanie kasety jest w zasadzie niemożliwe. Mając już zębatki nasadzone na korpus bębenka, delikatnie wkręcamy nakrętkę, a następnie używając klucza wielowypustowego dociągamy ją wartością, która zazwyczaj naniesiona jest na kasecie.
Jaką kasetę rowerową kupić?
Przed dokonaniem wyboru, musimy mieć świadomość, że nie każda kaseta rowerowa będzie pasowała do naszego roweru. Jest kilka powodów dla których warto chwilę się zastanowić, nim ostatecznie zamówimy konkretny model.
Po pierwsze, kaseta rowerowa powinna pasować do naszego napędu. Chodzi o dopasowanie ilości koronek do typu przerzutki. Jeśli w naszym jednośladzie znajduje się 10 rzędowe Deore, wówczas kaseta do roweru również powinna posiadać 10 zębatek. To samo dotyczy tzw. „pojemności przerzutki”. Jeśli producent określił, że przerzutka maksymalnie może obsłużyć koronkę np. z 34 zębami (chodzi o największą zębatkę) wówczas nie wolno nam zamontować kasety o większej niż podana liczbie zębów.
Kolejną kwestią jest typ roweru. Inna kaseta rowerowa powinna znaleźć się w rowerze szosowym a jeszcze inna w MTB. Co prawda zdarzają się przypadki, że poszczególne osoby łączą oba typy napędów, niemniej jeśli chcemy mieć pewność, że całość będzie pracowała płynnie, wówczas lepiej stosować się do zaleceń producenta roweru.
Kaseta rowerowa powinna być również dobrana do stylu naszej jazdy oraz terenu w jakim planujemy się poruszać. Przez dobór rozumiemy ilość zębów oraz stopniowanie koronek. Z oczywistych względów, inną kasetę założymy do jazdy po górach, a inną do jazdy po płaskim terenie. Oczywiście wszystko uzależnione jest również od kondycji rowerzysty, niemniej na pewno łatwiej podjeżdżać pod strome zbocza mając więcej zębów na ostatniej koronce kasety.
Ostatnią kwestią dotyczącą odpowiedniego doboru kasety, jest kompatybilność kasety z bębenkiem. Ze względu na różne standardy, przed zakupem powinniśmy zorientować się, jaki typ kasety obsłuży nasza piasta. W większości przypadków w napędach 8/9/10 rzędowych możemy stosować zamiennie produkty Shimano i Sram, niemniej na pewno pojawi się niezgodność z Campagnolo, który ma swój standard. Większą uwagę powinniśmy zwrócić w sytuacji gdy planujemy zakup kasety do napędu 11 i 12 rzędowego. Tu sytuacja nie jest tak klarowna.
Mając na uwadze wszystkie powyższe aspekty, dodatkowo warto zwrócić uwagę na stosunek jakości do ceny. Ze względu na to, że jest to element roweru który mimo wszystko dość szybko się zużywa, częsta jego wymiana może nieco nadwyrężyć nasz domowy budżet. Zakładając, że jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami roweru MTB z popularnym 9 rzędowym napędem, wówczas ciekawą propozycją może być kaseta Sram PG-970 w konfiguracji 11-34T. Jest to uniwersalna kaseta przeznaczona do kolarstwa górskiego, która równie dobrze sprawdzi się w gravelach czy rowerach trekkingowych. Poszczególne koronki zostały wykonane z hartowanej stali, natomiast nakrętka z aluminium. Wykorzystując technologię Power Glide, uzyskano bardzo płynną zmianę przełożeń, natomiast dzięki otwartej obudowie błoto lepiej odprowadzane jest na zewnątrz. Sram PG-970 w wersji 11-34T zapewnia szeroki zakres przełożeń, który sprawdzi się zarówno na płaskim terenie, jak również w górach. Jest to dobra propozycja dla rowerzystów, którzy cenią sobie produkty o dobrym stosunku jakości do ceny.
Nie taka kaseta straszna jak ją malują
Jak widać, ta z pozoru prosta czynność może początkowo przysporzyć nieco kłopotów osobom, które nigdy wcześniej nie kupowały i nie wymieniały samodzielnie kasety. Niemniej, po zapoznaniu się z podstawowymi informacjami na ten temat i nabraniu odrobiny praktyki, nie będzie to już takie straszne. Dlatego zanim zabierzemy się za montaż kasety rowerowej, poświęćmy chwilę na sprawdzenie specyfikacji naszego roweru, a wszystko potoczy się zgodnie z planem.
